Av. Eda Berat Deniz

Boşanmanın eşlerle ilgili çeşitli sonuçları vardır ki bunlardan biri de maddi tazminattır. Maddi tazminata ilişkin düzenleme 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174. maddesinin 1. fıkrasında yer alır. Buna göre, “Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.”

Dolayısıyla bir boşanma davasında maddi tazminata hükmedilebilmesi için iki husus göz önüne alınır: Menfaat zedelenmesi ve kusur durumu.

Yargıtay kararlarını incelediğimizde, daha az kusurlu olan eş, boşanma sonucunda en azından diğerinin maddi desteğini yitirecek olduğundan, bu eş yararına maddi tazminat verilmesi gerektiğinin belirtildiğini görüyoruz.

Örneğin Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin en son tarihli kararlarından biri şu şekildedir:

"Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi mevcut veya beklenen bir menfaati boşanma yüzünden haleldar olan kusursuz ya da daha az kusurlu tarafın, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebileceğini, 186. maddesi, eşlerin evi birlikte seçeceklerini, birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve mal varlıkları ile katılacaklarını öngörmüştür. Toplanan delillerden boşanmaya sebep olan olaylarda maddi tazminat isteyen eşin diğerinden daha ziyade veya eşit kusurlu olmadığı anlaşılmaktadır. Boşanma sonucu bu eş, en azından diğerinin maddi desteğini yitirmiştir. O halde mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile kusurları ve hakkaniyet ilkesi (TMK.md,4 TBK.md.50 ve 52 ) dikkate alınarak davalı kadın yararına uygun miktarda maddi tazminat verilmelidir. Bu yönün dikkate alınmaması doğru görülmemiştir." (2013/21556 E., 2014/4171 K., 27.2.2014 Tarihli karar)

Mahkemelerce maddi tazminat miktarı belirlenirken dikkate alınması gereken hususlar da yine bu kararda, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kusurları, hakkaniyet ilkesi olarak belirtilmiştir. Bunlardan en önemlisi tarafların sosyal ve ekonomik durumlarıdır. Boşanma davası sürecindeki kimi eşler, gazete ve televizyonlardan takip ettikleri bazı boşanma davalarında gündeme gelen astronomik tazminat miktarlarının etkisinde kalarak, kendileri de çok yüksek rakamların beklentisi içerisine girmektedir. Oysaki, karşı tarafın kusuru ağır da olsa, tazminat miktarı o tarafın ödeme gücüyle doğru orantılı olarak belirlenecektir.

174. maddede düzenlenen maddi tazminat, boşanma davasına özgü olan ve boşanma davasının eki niteliğinde olan bir tazminat çeşididir. Tazmin edilmesi yoluna gidilen zarar, sırf boşanma nedeniyle uğranılan, menfaat zedelenmesinden kaynaklanan zarardır. Boşanma davası ile birlikte talep edilen bu tazminat, boşanma davasının eki niteliğinde olduğundan harca tabi değildir ve reddedilen miktar üzerinden karşı taraf için vekalet ücreti doğmaz.

Boşanmayla uğranılan başka maddi zararlar da olabilir, örneğin düğün giderleri, eşya istemleri, evlilik birliği içinde yapılan çeşitli masraflar gibi. Bu zararlar da dava ve talep konusu olabilir ancak 174. madde kapsamındaki zararlardan olmadıkları için boşanma davasının eki değildirler ve uyuşmazlığın genel kurallara göre çözümü yoluna gidilir.

Av. Eda Berat Deniz